Een optimale vertering: het belang van een gezonde darmflora en lichtverteerbare voeding bij honden

In dit blog lees je meer over het normale verteringsproces bij honden en ontdek je hoe de juiste voeding en het ondersteunen van een evenwichtige darmflora kunnen bijdragen aan het verminderen van spijsverteringsproblemen en het bevorderen van de algehele gezondheid en vitaliteit.

Vertering: grote verschillen tussen mensen en honden

Terwijl mensen omnivoor zijn, zijn honden semi-carnivoor, en dat ziet men duidelijk terug in de karakteristieken van het spijsverteringsstelsel:

• Het speeksel van honden bevat geen verteringsenzymen, zoals dit bij mensen wel het geval is. De eigenlijke vertering begint dus in de maag waar voedsel vermengd wordt met het maagzuur, dat enzymen en hormonen bevat om het verteringsproces te sturen. 
• Het grootste deel van de vertering vind plaats in de maag. Het maagsap is veel zuurder dan dat van mensen en voedsel blijft bij veel langer in de maag, namelijk 4-8 uur in vergelijking met 30 minuten bij mensen. 
• Het door de maag gedeeltelijk verteerd voedsel komt in het darmkanaal terecht dat bij honden veel korter is dan bij mensen. Bijgevolg zal voedsel relatief snel het darmkanaal doorlopen. 

De dunne darm kan opgesplitst worden in 3 delen: het duodenum (de twaalfvingerige darm), het jejunum en het ileum. Zowel de galblaas als de alvleesklier hebben hun uitmonding ter hoogte van het duodenum. Ze produceren enzymen die het maagzuur neutraliseren en helpen in de vertering van vet en eiwit. Nadat de verteringssappen hun werk hebben gedaan kunnen de verschillend nutriënten opgenomen worden doorheen de microscopisch kleine vouwen van de dunne darmen: de microvilli. In de dikke darm vindt er enkel vertering plaats door bacteriën (de darmflora) en de absorptie is gelimiteerd tot vocht, elektrolyten, vetzuren en vitaminen. 

Tekenen van een slechte vertering

De vertering is dus het resultaat van een complexe samenwerking tussen verschillende organen, verteringsenzymen en bacteriën. Bijgevolg kunnen verteringsproblemen enorm veel oorzaken hebben. Ze kunnen zich uiten als braken, diarree, vermageren en een verminderde eetlust. De ontlasting vormt een belangrijke manier om het verteringsproces te beoordelen. We begrijpen dat het nakijken van de ontlasting van je hond niet de leukste bezigheid is, maar dit geeft wel een afspiegeling van de gezondheid van het maagdarmstelsel. Enkele dingen waarop je kan letten zijn:

• Consistentie (stevigheid): een hoog verteerbare voeding resulteert in ontlasting met een stevige, maar niet te harde consistentie.
• Geur: Hoewel ontlasting van nature onaangenaam ruikt, kan een sterke, ongewoon slechte geur wijzen op een verminderde verteerbaarheid.
• Volume: het produceren van erg veel ontlasting in verhouding tot de hoeveelheid je hond eet kan erop wijzen dat de voeding niet goed wordt verteerd.
• Onverteerde voedselresten: in de ontlasting zoals hele granen, stukjes groenten of vlees is een teken van slecht verteerbaarheid
• Kleur: de kleur van de ontlasting is afhankelijk van wat de hond eet maar ook van het verteringsproces. Zwarte ontlasting kan wijzen op verteerd bloed (en dus een maagdarmbloeding) en de aanwezigheid van vers bloed is een reden om contact op te nemen met de dierenarts.

Ontlastingsonderzoek in het lab kan meer informatie geven rond mogelijke oorzaken van verteringsproblemen zoals parasieten (wormen, giardia) en een dysbacteriose. Het meten van verteringsenzymen in de ontlasting kan een methode zijn om te screenen voor Exocriene Pancreasinsufficiëntie (EPI).

Wat betekent ‘licht verteerbare’ voeding?

Verteerbaarheid verwijst naar het vermogen van het spijsverteringssysteem om voedsel te verteren en de voedingsstoffen op te nemen. Licht of hoog verteerbare voeding betekent dat het voedsel gemakkelijk kan worden afgebroken en opgenomen door het spijsverteringsstelsel van de hond, zodat de voedingsstoffen efficiënt gebruikt kunnen worden. Voedingsmiddelen met een hoge verteerbaarheid worden snel en volledig afgebroken in de maag en darmen, waardoor de spijsvertering minder belast wordt. Dit kan vooral belangrijk zijn voor honden met een gevoelig spijsverteringssysteem of spijsverteringsproblemen, omdat het kan helpen om voedingsstoffen op te nemen zonder het maagdarmkanaal extra te belasten.

De verteerbaarheid van een voedingsmiddel kan worden beïnvloed door verschillende factoren, waaronder de kwaliteit van de ingrediënten, de bereidingswijze en de verhouding van voedingsstoffen, maar verschilt ook van hond tot hond. De mate van verteerbaarheid van voedsel is meestal niet terug te vinden op het voedingslabel. Wel zijn er bepaalde ‘kenmerken’ waarmee je rekening kan houden: 

• Hoogwaardige eiwitten: Het voer bevat licht verteerbare eiwitbronnen, zoals kip, kalkoen of vis, die gemakkelijker te verteren zijn dan sommige andere bronnen van eiwitten.
• Makkelijk verteerbare koolhydraten: Het voer bevat koolhydraten die gemakkelijk afgebroken kunnen worden, zoals witte rijst of zoete aardappelen, in plaats van granen die moeilijker te verteren kunnen zijn.
• Vezelgehalte: Het voer bevat een matige hoeveelheid vezels die kunnen helpen bij een gezonde spijsvertering. Sommige vezels, zoals Bèta-glucanen, fungeren als prebiotica en hebben aanvullende gezondheidsvoordelen. Te veel vezels kunnen echter ook problemen veroorzaken, dus het is belangrijk om het juiste evenwicht te vinden. 

PetPol beschikt over een breed gamma aan lichtverteerbare maagdarmondersteunende voedingen (beschikbaar in zoal droog- as natvoeding) zoals:

• Sanimed Intestinal Insect
• Trovet Intestinal DPD
• Royal Canin Gastrointestinal, Royal Canin Gastrointestinal Puppy
• Hill's PD I/D Digestive Care, Hill's PD I/D Digestive Care Stress, Hill's PD Digestive Care I/D Sensitive, Hill’s Perfect Digestion, Hill’s PD Gastrointesinal Biome+
• Specific Digestive Support CID
• Brit Grain Free Gastrointestinal

In het geval de diagnose van meer specifieke aandoeningen zoals alvleesklierproblemen (Pancreatitis, EPI), leverproblemen of een voedselovergevoeligheid gesteld werd kunnen andere, weliswaar ook lichtverbeerbare voedingen, meer geschikt zijn. In het geval van alvleesklierproblemen zal naast het toevoegen van verteringsenzymen (Zymosan, Zymoral, Trovet Digestion Support) gekozen worden voor een voeding met een laag vetgehalte zoals:

• Royal Canin Gastrointestinal Low Fat
• Hill's PD I/D Digestive Care Low Fat
• Specific Digestive Support Low Fat CID-LF
• Brit Grain Free Gastrointestinal Low Fat

In het geval van een voedselovergevoeligheid zullen dit voedingen zijn met zorgvuldig geselecteerde eiwit- en koolhydraatbronnen. Hierover lees je veel meer in het blog: 'Voedselovergevoeligheid, voedselintolerantie en voedselallergie, wat is het verschil?'

Dysbacteriose: een onevenwichtige darmflora

De darmflora, ook wel bekend als het microbioom, bestaat uit een complex ecosysteem van micro-organismen, waaronder bacteriën, gisten en schimmels, die in de (dikke) darm van honden leven. Bij een dysbacteriose raakt dit evenwicht verstoord, wat kan leiden tot een overgroei of afname van bepaalde soorten microben in de darmen. Verschillende factoren kunnen bijdragen aan dysbacteriose bij honden, waaronder antibioticagebruik, infecties, verandering in het dieet, stress,…

Een dysbacteriose kan leiden tot een gestoorde vertering en een verminderde immuniteit maar ook tot huidproblemen, allergieën en zelfs gedragsveranderingen. Small Intestinal Bacterial Overgrowth (‘SIBO’) verwijst naar een aandoening waarbij er een abnormale overgroei van bacteriën plaatsvindt in de dunne darm. Normaal gesproken bevat de dunne darm een relatief lage hoeveelheid bacteriën in vergelijking met de dikke darm. Bij SIBO treden er echter significante toenames op in het aantal bacteriën in de dunne darm, wat leidt tot verstoring van de normale spijsverteringsprocessen. De bacteriën kunnen voedingsstoffen afbreken en fermenteren, wat resulteert in de productie van gassen en symptomen zoals buikpijn, winderigheid, diarree of een veranderd ontlastingspatroon. Daarnaast kan een slechte absorptie van voedingsstoffen en vitaminetekorten optreden als gevolg van SIBO.

Het herstellen van de darmflora kan door het geven van een voedingssupplement met pre- en probiotica (Canikur Pro, VetPlus Promax, Trovet Intestinal Support,…) of een aangepaste voeding die de darmflora ondersteunt.

Naast pro- en prebiotica, nu ook ‘postbiotica’

Probiotica bevat de levende goede bacteriën en prebiotica is de voeding voor deze bacteriën. Maar wat is postbiotica dan? Postbiotica zijn de voedingsstoffen die achterblijven na de vertering van prebiotica door de probiotische bacteriën. Wanneer probiotische bacteriën voedsel fermenteren in het maagdarmstelsel, produceren ze verschillende stoffen zoals enzymen, eiwitten, kortketen vetzuren, vitaminen, polyfenolen, en andere bioactieve moleculen. Deze stoffen hebben gunstige effecten zoals het verbeteren van de darmgezondheid, het reguleren van het immuunsysteem, het bevorderen van een gezonde darmflora, het verminderen van ontstekingen en het versterken van de darmbarrière. Dit betekent dus dat, als we goed zorgen voor de darmbacterie door hen te voorzien van de juiste voeding, de darmbacteriën dus ook goed voor ons zorgen door de productie van deze metabolieten. Dit idee werd door voedselproducten zoals Hill's (ActiveBiome+ technologie) en Specific toegepast in hun maagdarmcndersteunende voedingen (Hill’s Science Plan Perfect Digestion, Hill’s PD Gastrointesinal Biome+, Hill's PD I/D Digestive Care, Specific Digestive Support CID). Deze voedingen bevatten een specifieke mix van prebiotische vezels die zorgen voor de perfecte ondersteuning van de darmflora.

Bèta-glucanen: niet ‘zomaar’ vezels

Bèta-glucanen zijn een vorm van oplosbare voedingsvezels die voorkomen in de celwanden van verschillende soorten planten, gisten en bacteriën. Naast het feit dat ze een uitstekend prebiotica zijn, hebben ze verschillende andere gezondheidsvoordelen zoals:

• Immunomodulatie: Ze kunnen het immuunsysteem stimuleren en reguleren waardoor de afweerrespons tegen infecties en ziekten verbetert.
• Het remmen van ontsteking.
• Reguleren van het bloedsuiker: Bèta-glucanen kunnen de spijsvertering en opname van koolhydraten vertragen, waardoor de bloedsuikerspiegel na een maaltijd geleidelijker stijgt. Dit kan gunstig zijn voor dieren met diabetes.

Omwille van deze redenen zijn Bèta-glucanen terug te vinden in de meeste hoog-kwalitatieve hondenvoedingen maar ook in darmondersteunende supplementen zoals Trovet Intestinal Support FBS en VetPlus Fibor.