Wanneer je als eigenaar te horen krijgt dat je dier kanker heeft zakt de moed je in de schoenen en voel je je machteloos. Maar de diagnose van kanker wilt niet zeggen dat je als eigenaar niets meer voor je huisdier kan doen. Integendeel, meer als ooit tevoren zal je dier jouw steun, liefde en zorgen nodig hebben. Dieren met kanker zijn extreem gevoelig voor vermagering en spierverlies en hierop dient zo spoedig mogelijk te worden ingespeeld, nog alvorens het zichtbaar wordt. In dit blog gaan we dieper in op nutriënten en supplementen die dieren met kanker kunnen ondersteunen en de levenskwaliteit kunnen verbeteren.

Waarom vermagert mijn dier ondanks dat hij/zij meer eet?

Om dit te begrijpen moeten we wat dieper ingaan op de term "cachexie’". Dit is niet hetzelfde als verhongeren oftewel "anorexie". Hoewel beide gekenmerkt worden door vermagering wordt de term cachexie voorbehouden voor ernstige chronische aandoeningen die een sterke verandering teweegbrengen in het metabolisme (zoals kanker) en zorgen voor zowel vet- als spierafbraak. Cachexie gaat wel vaak samen met anorexie. Bij echte anorexie, bijvoorbeeld ten gevolge van een onschuldige maagdarminfectie, zal het lichaam eerst en vooral de vetreserves opgebruiken en het spierweefsel sparen. Het energieverbruik zal dalen alsook het glucosemetabolisme. Als we dit vergelijken met cachexie dan zien we hier net een verhoogd energieverbruik, een verhoogd glucosemetabolisme, een snelle afbraak van zowel spier- als vetweefsel, een verhoogde aanmaak van ‘tumoreiwitten’ en acute fase eiwitten. Het metabolisme verandert in het voordeel van de tumor en de tumor gaat in competitie voor de aanwezige voedingsstoffen. Deze extreme veranderingen in de stofwisseling worden teweeggebracht door bepaalde signaalstofjes, ook wel cytokines genoemd, en hebben duidelijk impact op levenskwaliteit, respons op therapie en de levensduur van je dier. 

Naast veranderingen in stofwisseling kan kanker, en ook de kankertherapie, gepaard gaan met maag- en darmproblemen en dus de eetlust beïnvloeden en zo bijdragen aan het vermageren. Noteer het gewicht van je dier regelmatig, maar evalueer ook de spiermassa. Vraag hulp aan een dierenarts als je niet goed weet hoe je hieraan begint. Geef je dier meer voeding als je ziet dat er een afname is in gewicht of spiermassa. Verhoog het energiegehalte met 25% en verdeel de voeding over 3 tot 5 maaltijden. Vul de voeding eventueel aan met Omega-3 vetzuren uit visolie (vermijd plantaardige Omega-3 vetzuren of kabeljauwleverolie), hierover verder meer.

Voer je dier en honger de tumorcellen uit

Kankercellen hebben een duidelijke voorkeur voor glucose als brandstof. Ons doel met het aanpassen van de voeding is het dier te voeren en de kankercellen te verhongeren. Een gepaste voeding zal:

• Een hoog vetgehalte bevatten (25-40% vet).
• Een hoog eiwitgehalte bevatten (indien de lever en nieren normaal functioneren) om het behoud in spiermassa te ondersteunen. Honden krijgen liefst een eiwitgehalte van minimaal 30% en katten minimaal 40%.
• Weinig koolhydraten bevatten (<20%).
• Veel energie bevatten zodat dieren niet heel veel moeten eten om een minimale hoeveelheid aan energie binnen te krijgen.
• Licht verteerbaar zijn zodat het maagdarmstelsel zo min mogelijk belast wordt.
• Aanvullende ondersteunende nutriënten bevatten zoals onder andere Omega-3 vetzuren en bepaalde aminozuren (arginine en glutamine).

Vermijd het voeren van rauw vlees. Rauw vlees bevat meer bacteriën en dieren met kanker (zeker deze die chemotherapie krijgen) hebben een minder goed functionerend immuunsysteem waardoor het risico op infectie toeneemt. Het voeren van vette tafelresten (zoals bijvoorbeeld worst, hamburgers en spek) kan ernstige maagdarmklachten veroorzaken en wordt dus ook ten sterkste afgeraden. Kies voor een commerciële voeding die aan de bovenstaande richtlijnen voldoet zoals

• Sanimed Recovery
• Hill's Prescription Diet A/D Urgent Care
• Brit Grain Free Veterinary Diet Recovery
• Royal Canin Recovery

Zorg dat je dier eet, en ook blijft eten

Het kiezen van de juiste voeding is enkel het begin. Zorgen dat je dier vervolgens voldoende eet en blijft eten is de volgende stap. Hieronder volgen enkele tips.

• Experimenteer met de consistentie van voeding: sommige dieren verkiezen natvoer, andere droogvoer. Ook kan je voeding weken in water of opwarmen om het smakelijker te maken.
• Geef meerdere kleine verse maaltijden per dag. Gooi natvoer dat meer dan een uur staat weg.
• Probeer eventueel een andere voeding.
• Verandering voedingsgewoonten zoals de plaats van de voerbak of het tijdstip van het voeren. Maak eten zo gemakkelijk mogelijk: plaats eventueel meerdere voerbakken in huis en pas de hoogte van de bakken aan. 
• Het mengen van medicatie met voeding zorgt voor een associatie tussen deze twee en kan zorgen dat je dier een afkeer krijgt van de voeding (voedselaversie). Probeer het geven van medicatie dus op een ander tijdstip te doen en gebruik eventueel speciale treats om de medicatie in te verstoppen zoals Churu Nourish Appetite Motivator en Add One voor katten of Easypill Hond / Easypill Kat. 
• Schakel altijd geleidelijk om van voeding en doe dit niet op ‘stressvolle’ momenten zoals bij de aanvang van chemotherapie of na een operatie. 

Wat als mijn dier niet wilt eten?

Bied geen eten aan wanneer je dier zich duidelijk misselijk of ziek voelt. Dit leidt tot voedselaversie. Voedselaversie betekent dat je dier een associatie maakt tussen de voeding en zich slecht voelen. Dit zal ervoor zorgen dat je dier in de toekomst dit voer niet meer zal willen eten. Zorg eerst dat de misselijkheid onder controle is voor je weer voeding aanbiedt. Aan dieren die braken, kwijlen, smakken, het hoofd wegdraaien of het voedsel proberen bedekken kan men best de eerste 4 uur geen eten meer aanbieden.

Indien je dier voor een langere tijd niet wilt eten laat je hem best nakijken door een dierenarts. Bespreek het aanpassen van de medicatie en/of voeding en eventueel het toedienen van een eetlustopwekker. Het is verstandig om "noodmedicatie" in huis hebt om het maagslijmvlies tot rust te brengen en te beschermen en de misselijkheid te bestrijden. Hiervoor kan je gebruik maken van een maagzuurremmer zoals Zitac Vet en voedingssupplementen op basis van verschillende medicinale kruiden en planten (Pepermunt, Kamille, Gember, Tijm, Hop) zoals Phytonics Gastri Comp, PUUR Gastri, PUUR Stomac of De Groene Os Mentha Complex.

Blijft je dier voeding weigeren dan kan de dierenarts genoodzaakt zijn een voedingssonde te plaatsen. In dat geval zal een vloeibare voeding noodzakelijk zijn (Royal Canin Recovery Liquid, Specific F/C-IN-L Intensive Support Liquid, Trovet Recovery Liquid CCL).

Zijn er supplementen die mijn dier met kanker kunnen ondersteunen?

Omega-3 vetzuren, kurkuma, CBD, mariadistel (sylibine) en aminozuren (zoals arginine of glutamine) kunnen wel degelijk ondersteuning bieden voor dieren met tumoren of kanker. Omega-3 vetzuren zoals EPA en DHA (VetPlus Gomega Plus, Doils Vital / CatOils Vital) zijn zeer energierijk en smakelijk waardoor ze cachexie tegengaan. Bovendien kunnen ze tumorgroei en tumorspreiding vertragen. Vele herstelvoedingen bevatten extra Omega-3 vetzuren. 

Kurkuma wordt al eeuwenlang gebruikt in de ayurvedische geneeskunde en wint nog steeds aan populariteit omwille van vele positieven effecten. Het is een antioxidant, het ondersteunt het immuunsysteem, werkt ontstekingsremmend en zou een positief effect hebben voor mensen en dieren met kanker. Kurkuma wordt in de natuurlijke vorm zeer slecht opgenomen door het maagdarmstelsel. In supplementen zoals Seraquin Omega en Synopet Dog Joint Support/ Synopet Cat Joint Support wordt curcumine aangeboden in combinatie met de juiste hoeveelheid vet zodat het optimaal geabsorbeerd kan worden. 

Silybine wordt gewonnen uit mariadistel en staat vooral bekend om zijn leverbeschermende eigenschappen, maar het beschermt ook de nieren. Beide organen kunnen veel te verduren krijgen tijdens chemotherapie. Silybine blijkt uit onderzoek chemoprotectieve eigenschappen te hebben (en dus deze organen te beschermen tegen negatieve effecten van chemo) maar zou ook de werking van chemo- en radiotherapie kunnen bevorderen. Silybine of mariadistel is onder andere terug te vinden in en Silycure, VetPlus Samylin en Phytonics Liver Comp.

Uit onderzoek blijkt dat de positieve effecten van probiotica veel verder rijken dan enkel en alleen het maagdarmstelsel. De darmflora beïnvloedt onder andere het gedrag, leervermogen en immuniteit maar zou ook een effect uitoefenen op tumoren. Hoewel dit onderzoek bij dieren zeker nog in de kinderschoenen staat kan het geven van pro- en prebiotica nooit kwaad. We weten immers dat chemotherapie zich richt op snel delende cellen en dus zal ook het maagdarmstelsel hieronder lijden. Ook kan probiotica, zoals ReboDiarFin of VetPlus Promax, de eetlust verbeteren en dus cachexie tegengaan. 

Aminozuren zoals glutamine en arginine ondersteunen het immuunsysteem en helpen weefsels te herstellen. Sommige diervoedingen bevatten extra arginine maar vaak ontbreekt specifieke informatie over de hoeveelheid arginine in de voeding. Nutribound hond / Nutribound kat bevat naast deze aminozuren eveneens Omega-3 vetzuren en prebiotica en is dus de ideale ondersteuning voor dieren met kanker. 

Het innovatieve Colostroguard combineert de kracht van colostrum (de eerste moedermelk) en de amandelpaddestoel om een optimale ondersteuning van het immuunsysteem en de vertering te bieden. Beiden zitten boordevol antioxidanten, natuurlijke ontstekingsremmende stoffen en stoffen die het immuunsysteem stimuleren (immunoglobulinen, polysachariden, triterpenoïden). 

Gegevens omtrent het effect van CBD op kanker zijn voorlopig gebaseerd op studies in de humane geneeskunde en met proefdieren, maar dit wilt niet zeggen dat ze niet waardevol zijn. Er bestaat immers een grote kans dat de voordelen waargenomen in deze studies eveneens plaatsvinden bij honden en katten. Zo kan CBD de groei van tumoren beperken door het doden van kankercellen en het aansporen van het immuunsysteem tot het maken van ‘killer cellen’ die de kankercellen kunnen doden. We weten allemaal dat kanker en de eventuele behandeling ervan (zoals chirurgie, radiotherapie, chemotherapie) gepaard gaat met pijn, ontsteking, misselijkheid en een slechte eetlust. De CBD-olie producten van ElleVet kunnen op al deze vlakken verlichting bieden en op deze manier jou en je huisdier, ondanks de verschrikkelijke diagnose, helpen een memorabele en aangename tijd te beleven.