Leverproblemen bij honden

Door de centrale rol in het metabolisme komt de lever met erg veel schadelijke stoffen en organismen in aanraking. Gelukkig heeft de lever een groot herstelvermogen en kunnen veel leverproblemen met de juiste ondersteuning goed onder controle gehouden worden.

Er werd een leverprobleem bij mijn hond vastgesteld, wat betekent dit?

De lever is een groot orgaan dat bestaat uit verschillende lobben waartussen zich de galblaas bevindt. De lever vervult talrijke essentiële functies in het lichaam zoals:

• De productie van gal, wat noodzakelijk is voor de vertering van vetten in het maagdarmstelsel.
• Het opslaan van glucose onder de vorm van glycogeen.
• Het opslaan van mineralen en vitaminen.
• Metaboliseren van nutriënten tot bouwstoffen voor het lichaam.
• Het onschadelijk maken van "giftige" stoffen in het bloed.
• Het aanmaken van stollingsfactoren.

Doordat de lever zoveel functies heeft kan een leverprobleem gepaard gaan zeer uiteenlopende symptomen zoals braken, diarree, koorts, een verminderde eetlust, veel drinken en plassen, geelzucht, achterblijven in groei, zenuwsymptomen en bloedstollingsproblemen.

De symptomen zullen ook afhankelijk zijn van de oorzaak van het probleem. Mogelijke oorzaken van leverproblemen zijn:

• Besmettelijke aandoeningen zoals Adenovirus, de ziekte van Weil of Toxoplasmose.
• Aangeboren aandoeningen zoals een portosystemische shunt of levercysten.
• Koperstapeling zoals bekend bij de Doberman, Bedlington Terriër, Labrador Retriever en West Highland White Terriër. 
• Tumoren
• Problemen ter hoogte van de galwegen of galblaas (cholangiohepatitis of cholangitis).
• Vergiftiging door bijvoorbeeld: bepaalde medicijnen, insecticiden en paddenstoelen.
• Amyloïdose zoals onder andere bij de Shar-pei.

Bepaalde problemen die zich buiten de lever afspelen kunnen eveneens een weerslag hebben op de lever. Voorbeelden hiervan zijn de ziekte van Cushing, diabetes en alvleesklierontsteking. Ook bij erge bloedafbraak (hemolyse) kan de lever het zwaar krijgen om alle afvalstoffen te verwerken wat kan leiden tot geelzucht. Een stijging van bepaalde leverwaarden wilt niet altijd zeggen dat het probleem zich ook daadwerkelijk in de lever bevindt. Om een juiste diagnose te stellen zal de dierenarts dus altijd uitgebreid onderzoek moeten doen. Een bloedonderzoek met eventueel leverfunctietesten, een echografie van de buik en een urineonderzoek behoren in dit geval tot het standaard onderzoek. 

Ernstig leverfalen kan gepaard gaan met serieuze complicaties zoals bloedstollingsproblemen, vochtopstapeling in de buik (ascites) en zenuwsymptomen (hepatische encefalopathie). Bij langdurig chronisch leverfalen zal het functionele leverweefsel vervangen worden door littekenweefsel (fibrose). Wanneer dit op grote schaal gebeurt dan spreekt men van levercirrhose. De lever wordt dan klein en knobbelig.

De behandeling van een leverprobleem zal afhankelijk zijn van de oorzaak van het probleem. In ernstige gevallen kan opname in een kliniek voor infuustherapie en aangepaste medicatie noodzakelijk zijn. Op lange termijn zal een aangepaste dieetvoeding, eventueel aangevuld met ondersteunende supplementen, de basis van de therapie vormen. 

Waarin verschilt een leverdieet van een onderhoudsvoeding?

Indien de diagnose van een leverprobleem werd gesteld is het sterk aan te raden een dieetvoeding ter ondersteuning van de lever te gaan geven aan je hond, hierbij zou je bijvoorbeeld kunnen denken aan Trovet HLD Hepatic, Royal Canin Hepatic, Hill's Prescription Diet L/D Liver Care, Sanimed Renal/Liver/Stones en Specific CKD Heart & Kidney. Een dieetvoeding ter ondersteuning van de lever kenmerkt zich meestal doordat deze:

• Een lager eiwitgehalte bevat. Maar wel eiwitten met een hoge kwaliteit en verteerbaarheid zodat genezing van de levert gestimuleerd wordt zonder een overschot aan eiwit. 
• Een lager kopergehalte bevat. Koperstapelingsziekte kan aan de basis liggen van het leverprobleem. Indien er geen leverbiopten genomen werden kan men dit niet uitsluiten. 
• Een hoger zinkgehalte bevat. Zink helpt koperopstapeling voorkomen en bevordert de heling van de lever.
• Ontstekingsremmende Omega-3 vetzuren bevat.
• Extra antioxidanten zoals Vitamine E bevat.
• In sommige gevallen stoffen bevat die de vetstofwisseling verbeteren zoals L-carnitine, Choline en Lecithine.

Waarom is het beperken van het eiwitgehalte zo belangrijk? 

Wanneer de leverfunctie aangetast is zullen dieren een verminderde capaciteit hebben om "giftige" stoffen onschadelijk te maken. Één van deze giftige stoffen is ammoniak. Ammoniak ontstaat in de darmen als bijproduct van het eiwitmetabolisme en wordt in een gezonde lever omgezet tot ureum dat vervolgens door de nieren uitgescheiden wordt.

Bij leverproblemen verloopt deze omzetting moeilijker en kan ammoniak zich opstapelen in het bloed. Een hoog ammoniak gehalte verstoort de energievoorziening van de hersenen waardoor neurologische symptomen ontstaan, dit staat ook wel bekend als hepatische encefalopathie. De symptomen hiervan kunnen soms heel vaag zijn zoals sloomheid en voor zich uit staren, in andere gevallen ontstaan er dan weer epilepsie aanvallen.

Zal mijn hond levenslang een leverdieet nodig hebben?

Dit is sterk afhankelijk van de oorzaak van het probleem. Indien het een acuut probleem is dat volledig kan herstellen zal dit niet nodig zijn. Wanneer alle waarden genormaliseerd zijn en je hond weer de oude is kan men weer overschakelen op een onderhoudsdieet. Het is wel aan te raden om de leverwaarden te blijven opvolgen. Gaat het om een chronische leverontsteking of een tumor dan zal een leverdieet een zeer belangrijk onderdeel zijn van de therapie. Het uitvoeren van een herhaalde bloedonderzoeken zal helpen het effect van het dieet te beoordelen.

Ook met supplementen kan je de lever ondersteunen

Leverondersteunende supplementen zoals VetPlus Samylin en Zentonil Advanced bevatten een combinatie van Silibine en SAMe (S-adenosylmethionine). SAMe is de actieve vorm van methionine, een essentieel aminozuur. Het wordt omgezet tot gluthation, één van de belangrijkste antioxidanten in het lichaam. Gluthation is essentieel voor de ontgiftende werking van de lever. SAMe ondersteunt niet alleen de leverfunctie maar kan ook gebruikt worden voor ouderdomsgeraleteerde gedragsproblemen, artrose en zenuwproblemen. Silibine is een flavanoïde dat gewonnen wordt uit Mariadistel. Silibine extract wordt beter opgenomen dan Mariadistel zelf en is daarom vele malen efficiënter. Het beschermt de lever en galwegen tegen beschadiging (door stoffen of toxines afkomstig uit medicijnen of de omgeving) door:

• Te fungeren als antioxidant.
• De celwand van de levercellen minder doorlaatbaar te maken voor toxines.
• De ontgiftende functie van de lever te bevorderen.

Andere supplementen die eveneens Mariadistel of Sylibine bevatten zijn Sylicure, Phytonics Liver Comp en Puur Hepato en HEPARTop. HEPARTop bevat naast Mariadistel nog een tal van andere plantaardige bestanddelen zoals Artisjok, kurkuma en zoethoutwortel. Artisjok bevordert de afscheiding van gal in de galblaas stimuleert. Gal speelt een belangrijke rol bij het afvoeren van afvalstoffen en toxines uit de lever. Door de galproductie te bevorderen kan artisjok helpen bij het ontgiften van de lever en het verwijderen van schadelijke stoffen uit het lichaam. Artisjok bevat, net zoals zoethoutwortel en kurkuma, zeer potente antioxidanten dewelke een beschermend en ontstekingsremmend effect uitoefenen.